Super Tuesday of supersaai: de aanloop naar de Amerikaanse verkiezingen

Strijdlustige debatten en grootschalige miljardencampagnes: vandaag wordt er voorgesorteerd op de Amerikaanse verkiezingsrace met Super Tuesday, de dag waarop miljoenen Amerikanen naar de stembus gaan en bepalen wie de presidentskandidaten worden. Toch is het minder spannend dan je zou denken: de uitslag is voorspelbaar en het grote politieke circus moet nog beginnen. Met de eindverkiezingen in november in aantocht, is het hoog tijd om het Amerikaanse politieke strijdveld eens onder de loep te nemen.
Leestijd 2 minuten — Di 5 maart 2024
Tv-series ontleed

"Super Tuesday is dit jaar niet superspannend, maar kan wel electorale trends blootleggen," zo kopt NRC vandaag. Op deze dag wordt er in vijftien staten gestemd over de presidentskandidaten namens de Democraten en Republikeinen. Eerdere stemrondes in andere staten wezen echter al uit dat Joe Biden en Donald Trump het zeer waarschijnlijk opnieuw tegen elkaar zullen opnemen. Eerdere edities van Super Tuesday werden nog gekenmerkt door de opkomsten van Donald Trump in 2016 en Joe Biden in 2020, maar dit jaar dienen er zich dus geen nieuwe gezichten aan.

Een presidentenstrijd, delegates, kiesdistricten: wie de Amerikaanse politiek wil begrijpen, heeft eerst wat achtergrondinformatie nodig. Hoe werkt politiek in Amerika? Daarover spraken wij in 2017 rechtsgeleerde en Amerikakenner dr. Wytze van der Woude. Aan de hand van fragmenten uit de populaire tv-serie House of Cards licht hij verschillen uit tussen het Amerikaanse politieke systeem en dat van ons. Zo is de macht en beslissingsbevoegdheid van Amerikaanse deelstaten opvallend. “In Nederland is dat ondenkbaar, dat je bijvoorbeeld in Flevoland wel de doodstraf zou hebben en in Noord-Holland niet,” vertelt Van der Woude. Daarnaast hangt de macht van de president af van de verhoudingen in de Senaat. Zelfs als je de meerderheid hebt, betekent dat niet automatisch dat iedereen voor jouw plannen zal stemmen. “Amerikaanse politici worden vaak gedreven door hun eigen belang om herkozen te worden," legt Van der Woude uit. "In Nederland zijn we gewend dat politici binnen partijen gezamenlijk met standpunten komen, maar in Amerika kijkt de politicus naar: wat vind ik persoonlijk? Wat drijft mij en wanneer en hoe word ik herkozen?” Door de macht van deelstaten en de moeite van het bereiken van de benodigde meerderheid in de Senaat, zal de nieuwe president vooral de pijlen moeten richten op het internationale beleid.  

Wil je meer te weten komen over het Amerikaanse kiessysteem? Kijk de lezing van Van der Woude terug.