In therapie
Centrum Seksueel Geweld laat weten dat het aantal slachtoffers van verkrachting en aanranding dat zich meldt, ongekend hard is gestegen. In de tweede helft van 2024 zochten ruim tweeduizend mensen hulp, wat neerkomt op een toename van 54%. Het is een stijging die de directeur nog nooit eerder heeft gezien. Maar ook andere instanties, zoals de politie, zien een toename in het aantal meldingen van seksuele incidenten.
De stijging kan grotendeels toegeschreven worden aan de nieuwe wet seksuele misdrijven, die vorig jaar van kracht ging. De wet heeft het maatschappelijke debat over seksueel misbruik opnieuw aangewakkerd en meer vormen van grensoverschrijdend gedrag strafbaar gesteld. Hierdoor durven slachtoffers eerder de stap naar hulp of aangifte te zetten. En dat is goed nieuws! Seksueel misbruik leidt namelijk vaak tot ernstige psychische problemen en daarom is snelle en goede hulp van cruciaal belang.
Voorkomen is beter dan genezen
Hoewel het strafbaar stellen van seksueel overschrijdend gedrag heel belangrijk is, zou het nog beter zijn als het gedrag niet zou plaatsvinden.. Belangrijk bij het voorkomen van het gedrag is om seksueel geweld niet te zien als incident, maar als een structureel probleem. Een probleem waarvan de oorzaak ligt in subtiele sociale patronen. Patronen die niet zomaar doorbroken worden met oppervlakkige gedragscodes of workshops voor bedrijven.
Tijdens de avond “hoe voorkom je seksueel overschrijdend gedrag” geeft sociaal psycholoog Naomi Ellemers een voorbeeld van zo’n sociaal patroon. “Neem seksistische grappen, ogenschijnlijk onschuldige opmerkingen die bijvoorbeeld bij studentenverenigingen of op werkvloeren regelmatig circuleren.”
Socioloog Javier Koole haakt hierop in: “Zeggen dat een grap niet grappig is lijkt klein, maar het heeft grote betekenis. Want hoe normaler mannen het vinden om vrouwen te objectiveren, hoe kleiner de drempel wordt naar ernstiger grensoverschrijdend gedrag.” Koole illustreert dit door middel van de piramide van geweld, die heel overzichtelijk laat zien hoe ‘onschuldige grapjes’ een voedingsbodem kunnen zijn naar andere vormen van geweld.

Kijk hier de hele lezing terug waarin Ellemers en Koole praten over de oorzaken en de oplossingen voor seksueel overschrijdend gedrag.