Afgelopen zaterdag ontspoorde in Den Haag een anti-immigratie demonstratie in extreme rellen. Linkse partijen beschuldigen de coalitiepartijen van het normaliseren van extreemrechts gedachtengoed én het gebruik van geweld. Rechtse partijen veroordelen het geweld, maar beweren dat de rellen ‘niks met politiek te maken hebben.’

Artikel

Politieauto’s slopen voor ‘eigen volk eerst’. Wat is de link tussen radicaal-rechts en extreemrechts?

Mare Versteege (Stagiair)
  • 23 september 2025
  • Leestijd 1 min
Unsplash | Florian Olivo

Wat begon als een anti-immigratie demonstratie georganiseerd door ‘Els Rechts’ mondde al snel uit in gewelddadige rellen. De politie werd met stenen bekogeld, een politieauto werd in de fik gestoken en er vlogen bakstenen door de ramen van het D66-partijgebouw. D66-leider Rob Jetten houdt Geert Wilders en zijn coalitiepartners medeverantwoordelijk voor het normaliseren van extreemrechts geweld. VVD-minister Eelco Heinen vindt dat het geweld ‘niks met politiek te maken heeft’. Hoe politiek waren de rellen?

Volgens politicoloog Léonie de Jonge kan er wel degelijk gesproken worden van geweld met een politieke lading, vertelt ze in dit interview met de Volkskrant: ‘Ik kan mij niet herinneren dat extreemrechts zich in Nederland de afgelopen jaren zo massaal en publiekelijk heeft vertoond als zaterdag’. Volgens De Jonge speelt de politiek een grote rol in de normalisering van rechts-extremistisch gedachtengoed. Begrippen zoals omvolking en remigratie zijn door de rechts-radicale partij PVV bijvoorbeeld steeds normaler geworden in het debat. Ook de motie van FVD om Antifa als terroristische organisatie te classificeren, die zonder weerstand werd aangenomen, ziet de Jonge als indicatie van de normalisering. Rechts-radicalen partijen spelen dus een rol in het normaliseren van rechts-extremistisch gedachtengoed.

Er is een wezenlijk verschil tussen rechts-radicaal en rechts-extreem. In de video ‘Eigen volk eerst’ legt Marcel Lubbers uit hoe dat zit. Rechts-radicale partijen houden zich (nog) wel aan de spelregels van de democratie, rechts-extremistische partijen doen dit niet. Ook legt Lubbers uit waarom rechts-radicale ideeën telkens weer de kop op steken. Wat trekt mensen steeds weer naar partijen met dit gedachtengoed? Wat is het zondebokmechanisme? En hoe kunnen radicaal-rechtse partijen bekritiseerd worden, zonder dat het electoraat van deze partijen zich weggezet en ongehoord voelt?

Ben je benieuwd geworden? Kijk de video dan hier terug. 

Meer in deze serie

Blik op migratieMigratie is hét politieke vraagstuk van dit moment. De nieuwe coalitiepartijen beloven er grip op te krijgen. Maar kan dat wel? Drie wetenschappers over een ongrijpbaar fenomeen.