Het einde der tijden

Kunnen we met wiskunde de apocalyps voorspellen?
Leestijd 2 minuten — Vr 16 september 2011

Afgelopen 21 mei zou volgens de Amerikaanse predikant Harold Camping de wereld vergaan. Overal ter wereld werden posters verspreid met het bericht om sterk tot god te roepen. Gelukkig is gebleken dat deze voorspellingen een hoop onzin zijn. Toch zijn er wetenschappers die zich ook met dit fenomeen bezig houden. Zij schrijven de oorzaak van het vergaan van de aarde niet aan God toe maar aan gegevens over het bestaan van de mens. Het 'doomsday argument' is een theorie in de kansrekening dat het aantal mensen op aarde voorspelt gegeven het aantal mensen dat tot nu toe geboren is. Stel dat we het aantal mensen dat op dit moment in leven is op een tijdlijn plaatsen. Wat is dan de kans dat we halverwege zijn? Deze theorie gaat ervan uit dat we dichter bij het einde der tijden zijn dan bij de geboorte van de mens.

Als we stellen dat er een eindige hoeveelheid mensen zal bestaan dan is gegeven dat er tot nu toe zo'n 60 miljard mensen hebben geleefd en dat de gemiddelde levensverwachting 60 jaar is. De kans is dan 95% dat er een totaal van 1200 biljoen mensen ooit zal bestaan. Dat betekent dat er nog 1140 miljard mensen geboren moeten worden. Volgens de huidige voorspelde bevolkingsgroei zal dat in totaal 9120 jaar duren. Volgens het 'doomsday argument' is er een kans van 95 procent dat we binnen 9120 jaar uitsterven.

Ronald Meester, professor in de wiskunde, heeft grote bezwaren tegen deze argumenten en vindt het ongelofelijk dat wetenschappers hier over hebben kunnen publiceren in toonaangevende tijdschriften als nature. Prof. Meester doet een beroep op het sceptische standpunt, in een poging het doomsday argument te weerleggen. Dit standpunt zegt dat je een resultaat uit een theoretisch wiskundig model niet zonder meer mag en kan overhevelen naar de realiteit. Daar is bij dit doomsday argument ook sprake van. Wetenschappers hebben bepaalde aannames gedaan, bijvoorbeeld over het tijdstip van het ontstaan van de mens. Daar is op dit moment niet eens consensus over in de wetenschap. Met behulp van modellen en getallen krijg je altijd wel een uitkomst, maar of die nog representatief is voor de werkelijkheid is maar de vraag.