Wetenschap in Hollywood: Repo Men

In Repo Men zien we een organenmaffia aan het werk. Zij kopen en verkopen lichaamsmateriaal, waaronder harten. Is dit een reëel scenario? Over orgaanvervanging en regeneratieve geneeskunde
Leestijd 3 minuten — Wo 27 juni 2012

Wetenschap in Hollywood: over de zin en onzin van wetenschap in films.

In Repo Men (2010) verkoopt een biomechanisch ingenieursbureau volledig gemechaniseerde organen aan mensen die deze nodig hebben. Wanneer een koper het orgaan niet op tijd kan afbetalen worden de 'repo men' (repossession men) er op afgestuurd. Zij verlammen de wanbetaler met een stroomstootwapen en snijden het orgaan uit het lichaam, waarna de persoon voor dood achter blijft. Hoe waarheidsgetrouw zijn de transplantaties in de film en hoe ver staat het in de wetenschap met de ontwikkeling van artificiële organen?

Geen koopje
De hoofdpersoon is Remy hij werkt voor het bedrijf The Union dat kunstmatige organen maakt. Hij is één van de 'repo men' en legt aan het begin van de film losjes uit dat wanneer je je auto niet meer kan afbetalen de bank deze komt halen, hetzelfde geldt voor je huis. Waarom zou het anders zijn met organen? The Union verkleint naar eigen zeggen de donorwachtlijst, maar vraagt wel astronomisch hoge bedragen voor de organen. Zo kost een kunstmatige oog $345,000 en gaat een gloednieuw hart over de toonbank voor een slordige $975,000. Dit leidt er toe dat patiënten gigantische bedragen bij het bedrijf lenen en zo in de schulden komen voor hun nieuwe heup, hart of knie. Wanneer je 3 maanden achterstand in de afbetaling hebt komen Remy en zijn partner Jake langs met alle gevolgen van dien. Zullen we in de toekomst met volledige gefabriceerde organen en gewrichten rondlopen? Jaarlijks zijn er in Nederland zo'n 34080 mensen (bron: CBS) die een totale heupvervanging ondergaan. Gaat een heup er in de toekomst zo high-tech uit zien als in de film?

Kunstorganen
Biomechanisch ingenieurswerk is eigenlijk wat specialisten in de regeneratieve geneeskunde doen, zij proberen manieren te vinden om cellen, weefsels en zelfs organen te vervangen in geval van ziekte of ter preventie. Over het algemeen kan je stellen dat de volledig mechanische kunstorganen uit Repo Menongeloofwaardig zijn. Organen die deels mechanisch en deels natuurlijk zijn (hybride) liggen echter wel in het verschiet. Technologieën waarbij cellen en materiaal fuseren om bestaande organen te repareren zijn in ontwikkeling. Zo werkt het Amerikaanse leger aan 'nieuwe' gezichten voor militairen die ernstige brandwonden hebben, via een zogenaamd biomasker. De kunstmatige organen die nu in clinical trials getest worden, zijn externe organen. Zo is er de Hemolung, die te vergelijken is met een nier dialyseapparaat: een kunstlong staat in contact met de bloedsomloop. Het bloed stroomt door de machine die bestaat uit draaiende holle vezels die zuurstof toevoegen en CO2 verwijderen. De kunstheupen en -knieën uit de film zijn een stap te ver: alle pezen plus het kraakbeen en het gewricht worden vervangen. In het echt proberen chirurgen zoveel mogelijk eigen weefsel te behouden. In de toekomst gaat men mogelijk stamcellen gebruiken om beschadigde kraakbeencellen te vervangen, wat ook hoop biedt voor mensen met reuma.

Hart van de zaak
In de film krijgt Remy een nieuw hart na een ongeluk op het werk. Dit hart refereert aan het echt bestaande Jarvik hart. Kunstharten bestaan al langere tijd en zijn mechanische verbeteringen voor een kapotte rikketik of nemen de functie van het orgaan totaal over. Toch is de voorstelling van orgaanvervanging in de film meer vermaak dan wetenschap. Bij Studium Generale vertelde prof. dr. Carlijn Bouten over het maken van stukjes menselijk weefsel, tissue engeneering. Ook legt ze uit hoe je met cellen een hartklep, kraakbeen en bloedvaten maakt. Deze innovaties brengen ethische vragen met zich mee. Hoe ver moet je gaan? Welke toepassingen moet je eerst onderzoeken? En wie is eigenlijk eigenaar van de op basis van menselijk materiaal opgekweekte weefsels? Meer horen over de mogelijkheden en de moeilijkheden van regeneratieve geneeskunde? Kijk dan de lezing van prof. dr. Carlijn Bouten en de discussie met prof. dr. Frank Miedema hier terug.

Lees de andere blogs uit deze serie:

> DNA en epigenetica in Gattaca (24-03-2012)
> The Matrix (02-04-2012)
> Aliens (10-04-2012)
> Kunstmatige Intelligentie (23-04-2012)
> The Day After Tomorrow (10-05-2012)
> Contagion (11-06-2012)
> Minority Report (18-06-2012)
> Prometheus (09-07-2012)
> The Machinist (30-07-2012)
> Armageddon (13-08-2012)
> The Hulk (05-09-2012)