Zo mens, zo huisdier

Wist je dat een kat eigenlijk een ‘moordenaar’ is? Het dier doodt ongeveer vijftig muizen en vogels per jaar.
Leestijd 3 minuten — Do 21 februari 2013

En de hond is een geëvolueerde vorm van de wolf en dus ook een roofdier. De mens heeft een grote rol gespeeld in de evolutie van de hond. Vanaf de prehistorie werd het dier als huisdier gehouden en doordat de hond ingezet kon worden voor verschillende functies (jagen, waken, meehelpen met vee drijven, als gezelschapsdier etc.) is het de meest diverse diersoort. De kat heeft echter een andere geschiedenis met de mens: het dier werd in de middeleeuwen gezien als duivels. Toen men er achter kwam dat de kat een nuttig dier was (houdt ongedierte weg), werd het als huisdier gehouden. Dr. Esther Plantinga legt in de derde lezing van de serie 'Framing food' uit dat wij huisdieren niet zien voor wat ze werkelijk zijn en mede daarom te veel of de verkeerde voeding geven.

Het toekennen van menselijke eigenschappen aan dingen of dieren heet antropomorfisme. Omdat wij deze eigenschappen zien in onze dieren (kijk, hij lacht!), projecteren wij onze eigen gewoontes op de dieren. Zo ook onze voedingsgewoontes. Eet het baasje veel, eet het dier ook veel. Studies hebben uitgewezen dat 24 procent van de honden met obesitas ook een baasje met obesitas heeft. Uit naam der liefde leggen onze levensstijl op aan onze huisdieren. De gevolgen daarvan zijn wel schrikbarend. We hebben vaak een verkeerd beeld van de hoeveelheid voeding die een hond of kat moet krijgen. Wanneer een huisdier een slanke taille heeft, wordt dit gezien als te mager. Echter als het dier een rond en zacht figuur heeft, is dit eigenlijk al te dik en heeft het dier een vergrote kans op gewrichtsproblemen, suikerziekte, verminderd uithoudingsvermogen en een lagere levensverwachting.

Vegetarische katten en karkas kauwende honden
Naast het geven van te veel voeding zijn er ook mensen die het huisdier uit duurzame overwegingen alleen vegetarisch eten geven. Ook hier worden de eigenschappen van het baasje op het huisdier toegepast. Meestal zijn zij namelijk ook vegetariërs. Een achterliggende gedachte is soms dat de huisdieren door het eten van vegetarische voeding een verminderd risico zouden hebben op kanker. Volgens Plantinga is deze veronderstelling niet waar. Katten en honden zijn namelijk carnivoor en het lichaam van deze dieren heeft daarom de meeste behoefte aan vlees. Aangezien katten en honden dus gewend zijn aan het eten van vlees kan er geen verhoogd risico op kanker zijn. Door het eten van plantaardig eten is er echter wel een grotere kans op ziekten en ongemakken, zoals blaasstenen, hartfalen en oogproblemen.

Tevens zijn er baasjes van honden die de term 'Bones and Raw Food' (BARF) aanhangen. Dit houdt in dat de huisdieren alleen rauw vlees te eten te krijgen, net zoals de wilde wolven in de prehistorische natuur. Maar in hoeverre lijkt de huishond nog op de wolf van duizenden jaren geleden? De hond is door toedoen van de mens genetisch veranderd en daarmee ook zijn voedingspatroon. Tevens bevat rauw vlees veel bacteriën, zoals salmonella. Onderzoek heeft uitgewezen dat de ontlasting van een hond nog 30 procent van de salmonellabacteriën uit het rauwe voedsel kan bevatten. Er is een grote kans dat deze bacteriën multiresistent zijn, dit levert een gevaar op voor de volksgezondheid. Vooral jonge kinderen, zwangere vrouwen en mensen met een verzwakt immuunsysteem zijn extra kwetsbaar. Plantinga wil echter niets verbieden, vaak hebben de huisdiereigenaren sterke overtuigingen en wat gezond of ongezond is hangt ook af van het individuele dier.

Ten slotte verbreedt Plantinga het perspectief van vleesetende huisdieren naar het toenemende benodigde vlees in de gehele wereld. Ze vraagt zich af of het haalbaar is om onze huisdieren vlees te laten eten als er tegenwoordig vanuit de mens al steeds meer vraag is naar vlees, terwijl het aanbod hetzelfde blijft. Het belang van het vinden van meer alternatieve eiwitbronnen wordt zodoende steeds groter.

Kijk de lezing hier terug. Volgende week spreekt dr. Paul Smeets over de verzadiging in ons brein. De hersenen sturen ons eetgedrag, maar hoe? En wat kunnen deze inzichten doen in de strijd met overgewicht?