Safety first of privacy first?

Vanaf volgend jaar kan de AIVD je online communicatie aftappen, ook al sta je niet op de lijst van verdachten. Voel jij je daar veiliger door?
Leestijd 2 minuten — Ma 2 oktober 2017

Stel je krijgt elke dag tijdens het aanzetten van je telefoon en laptop de melding: ''Vind je het goed dat de overheid al je chats en zoekopdrachten kan meelezen en opslaan?'' Wat zou je antwoorden? Vanaf volgend jaar bepaalt de nieuwe Wet op inlichtingen –en veiligheidsdiensten dat elke burger met dit meekijken in ons online gedrag instemt, zo vertelt Arjen Lubach in zijn aflevering afgelopen zondagavond.

Zodra deze nieuwe wet ingaat, mogen geheime diensten massaal online communicatie afluisteren, inclusief die van niet verdachte personen. Mocht er bijvoorbeeld een verdacht persoon bij jou in de wijk wonen, dan kan de AIVD een digitaal net uitgooien in je wijk en zo ook jouw gegevens aftappen, waarna deze nog drie jaar lang mogen worden opgeslagen. En daar is niet iedereen over te spreken.

Er zijn voordelen als het beter kunnen wapenen tegen buitenlandse hackaanvallen en het verkrijgen van waardevolle informatie door het tappen van de communicatie tussen Nederlanders in Syrië en in Nederland, maar er wordt ook gewaarschuwd voor de gevaarlijke gevolgen wanneer al onze gegevens in verkeerde handen terechtkomen. Zo vroeg het Amerikaanse ministerie van Justitie onlangs om de privé-informatie van duizenden mensen die anti-Trump-pagina's op Facebook hebben geliked. Wat doet zo een inbreuk in onze privacy met ons gevoel om veilig onze mening te kunnen uiten?

Tijdens een debat over onze privacy en terrorismebestrijding stelde Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid, Dick Schoof, dat een inbreuk in onze privégegevens een cruciale voorwaarde is voor een veilige samenleving zonder terroristische aanslagen. Wanneer een dreigingsniveau op terroristische aanslagen zo hoog is als nu, verwacht hij adequaat ingrijpen door onze veiligheidsdiensten.

In onze poging grip op veiligheid te krijgen, leveren we volgens Ton Siedsma (Bits of Freedom) echter teveel van onze privacy in. Siedsma ziet het hebben van privacy als een voorwaarde voor veiligheid. Een veilige samenleving kenmerkt zich volgens hem door het goed waarborgen van privacy en andere burgerrechten. Hoe zorgen we ervoor dat veiligheid en privacy niet elkaars tegenhangers zijn, maar allebei even goed gewaarborgd worden? Kijk het hele debat 'Safety first' terug in ons archief.