Immens veel DNA analyseren voor kankeronderzoek

2600+ tumoren, 700+ wetenschappers en 23 artikelen tegelijkertijd in Nature. Zo groot zie je projecten in de kankerwetenschap niet vaak. Dat wordt mogelijk gemaakt door grote ontwikkeling op het gebied van DNA-sequencing, een ontwikkeling waarvan we even stil moeten staan bij de gevolgen.
Leestijd 2 minuten — Ma 10 februari 2020
Lunchlezingen

Afgelopen week stond het gerenommeerde wetenschappelijk tijdschrift Nature bol met artikelen over kanker. De wereldwijde onderneming om kanker te genezen heeft namelijk een nieuw hoofdstuk. Het Pan-Cancer Analysis of Whole Genomes (PCAWG) onderzoek, waarin het DNA van meer dan 2600 tumoren wordt onderzocht door ruim 700 wetenschappers van over de hele wereld, bracht zijn nieuwe vondsten in één keer uit. Deze enorme bron van onderzoeksdata geeft nieuwe inzichten en daardoor kunnen huidige theorieën over kanker worden getoetst.

Maar liefst 23 artikelen trekken hun conclusies op basis van de data verzameld in dit project. Aan één daarvan werkte ook prof. dr. Edwin Cuppen mee, groepsleider in het Centrum voor Moleculaire Oncologie van het UMC Utrecht. Hij publiceert met zijn collega's over een algoritme dat getraind werd op de omvangrijke database. Dit algoritme kan op basis van DNA code van kankerpatiënten het type tumor en uitzaaiing diagnosticeren. Deze methose is bijna dubbel zo nauwkeurig als een getrainde patholoog, zo leest het artikel. Door de ontwikkelingen in de technologie zouden meer kankerpatiënten zo een goed afgemeten behandeling kunnen krijgen.

Dat men überhaupt zoveel data kan verzamelen komt door recente ontwikkelingen in de DNA-sequencing technologie, oftewel in de techniek van het aflezen van ons genetisch materiaal. Dat kan nu veel sneller en goedkoper, dus grootschaliger. Al eerder sprak Cuppen bij Studium Generale over de impact van deze ontwikkelingen. In zijn lezing legt hij ook uit hoe je met DNA-onderzoek het risico op kanker en andere ziektes kunt voorspellen. Die risico's kun je van jezelf te weten krijgen door je eigen DNA te laten onderzoeken. Zoals Cuppen het noemt: door een “genenpaspoort” aan te vragen. Het kan, vanwege recente ontwikkelingen. En wel bij een commercieel bedrijf, voor minder dan 1000 euro. Maar moet je dat ook willen? Hele belangrijke vragen zijn dan: hoe betrouwbaar zijn de ziekterisico’s die in zo’n genenpaspoort staan? En wie is dan eigenlijk de eigenaar van de gegevens die in je genenpaspoort staan? Daar zou je even aandachtig voor naar Cuppen moeten luisteren.