Ons drinkwater loopt gevaar

De afgelopen droge zomers lieten zien dat het niet vanzelfsprekend is dat er water uit de kraan komt. Deze week werd dit nog eens pijnlijk duidelijk in een rapport van het RIVM: in 2030 is er mogelijk niet genoeg water meer beschikbaar voor de productie van drinkwater. Wat te doen als de beschikbaarheid van drinkwater, een eerste levensbehoefte, onder druk staat?
Leestijd 2 minuten — Di 4 april 2023

Mogelijk niet genoeg drinkwater beschikbaar in 2030: dat is schrikken voor een land waar normaal gesproken een overvloed aan water is. Jarenlang heerste bij drinkwaterbedrijven de gedachte dat ze het wel zouden regelen, nu wordt duidelijk dat ook hun grenzen zijn bereikt. In vier provincies van ons land zijn nu al onvoldoende reserves beschikbaar om op piekmomenten drinkwater te garanderen.

Een groeiende bevolking en economie heeft de vraag naar drinkwater vergroot, maar tegelijkertijd is er steeds meer waterschaarste door droogte. Klimaatverandering dwingt ons om uit te gaan van extreme weersomstandigheden in de toekomst. De drogere zomers en nattere winters, als gevolg van klimaatverandering, bemoeilijken het watermanagement in Nederland. Om te anticiperen op deze realiteit van droogte en zeespiegelstijging moeten er volgens hydroloog dr. Nico Wanders (UU) keuzes gemaakt worden: Gaan we minder water gebruiken in industrie of landbouw? Geven we gebieden die worden geteisterd door bodemdaling op? Wanders sprak over de complexiteit van watermanagement in tijden van klimaatverandering en over de vraag hoe we in Nederland het water de baas blijven.

Om ons drinkwater in de toekomst te verzekeren is er volgens het rapport van het RIVM snelle actie geboden. Allereerst moeten consumenten worden aangesproken op hun gedrag. Het besef dat drinkwater niet vanzelfsprekend is dringt nog te weinig door. Maar zuiniger omgaan met water is op zichzelf onvoldoende. In natte periodes zou het water uit het buitenland ingekocht of vastgehouden moeten worden. Daarnaast moeten de vergunningsprocedures voor waterwinning versneld worden. Maar bij deze oplossingen zijn er botsende belangen, grond kan bijvoorbeeld gebruikt worden voor de opslag van water maar tegelijkertijd ziet de landbouw graag een laag grondwaterpeil. Om een uitweg te vinden in alle tegengestelde belangen moet de Rijksoverheid de regie nemen zo zegt het RIVM. Maar juist het Rijk ziet drinkwater, als eerste levensbehoefte, nog niet als een dwingender belang in hun afweging.

Met een watercrisis zo dicht op onze hielen is er maar één vraag van belang: wat moet er gebeuren om het drink- en natuurwater in Nederland te redden? Kijk hier de lezing van dr. Nico Wanders terug of kom op 24 mei naar Science Café Utrecht over de watercrisis en de oplossingen.