Geeft een filosoof wel antwoorden?

Wie moet de mensenrechten beschermen?
Leestijd 2 minuten — Vr 6 juni 2014

Homo-intolerantie, het stenigen van vrouwen, maar ook het recht op verzorging op de oude dag. Dit zijn kwesties die aan bod komen bij discussies over mensenrechten. Daarbij wordt vaak uitgegaan dat mensenrechten universeel geldig zijn, dus voor ieder mens op aarde. Maar is dat wel het geval? En welke rechten vallen daar dan onder?

Drs. Jurriën Hamer studeerde wijsbegeerte en rechten, tijdens zijn promotie onderzoekt hij of zo'n universele norm wel bestaat en gaf lichtte een tipje van de sluier op tijdens de Expeditie UU. Een belangrijk deel van zijn onderzoek gaat over het vaststellen waar mensenrechten eigenlijk over gaan. Zijn dat alleen rechten die je beschermen tegen anderen wat zij jou niet mogen doen? Of zijn er ook zaken waar je ten alle tijden recht op hebt, zoals bijvoorbeeld een dak boven je hoofd, ongeacht waar je bent?

Daarnaast is een vraag wie die rechten moet beschermen. Moet de politiek garant staan voor alle mensenrechten? Maar wat nu als dat in conflict raakt met andere belangrijke zaken, bijvoorbeeld economische groei. Kan de politiek ook nog zorg dragen voor het naleven van mensenrechten wanneer nieuw beleid schuurt met deze rechten in het belang van meer welvaart? Is het daarom niet beter om rechters te laten beslissen of beleid wel aansluit bij de mensenrechten die we erkennen? Maar moet de rechter oordelen of ook de sociaal-economische mensenrechten in Nederland wel optimaal zijn gewaarborgd? Volgens Hamer liever niet. Omdat het juist om politieke, niet eenduidige afwegingen gaat.

Het zijn een heleboel vragen die Hamer zichzelf en aan het publiek voorlegt. Maar zijn er ook antwoorden? Hamer benadrukt dat één antwoord mogelijk niet bestaat. Wel kan de filosoof uitsplitsen welke mogelijkheden er zijn. Zo kan de politiek besluiten welke vorm van mensenrechten het best aansluit bij de idealen die een democratische samenleving dient uit te dragen.

Drs. Jurriën Hamer was de laatste spreker vanuit de vier speerpunten van de UU tijdens de Expeditie UU. Na hem sprak primatoloog prof. dr. Frans de Waal over de overeenkomsten tussen mens en dier op onder andere het gebied van empathie. Een verslag van zijn lezing vind je zaterdag op ons nieuwsblog.

Illustrator Ronald van der Heide tekende wat er in de Pimp your mind lounge gebeurde. Zie ook het hele beeldverslag.