Weg met de wachtlijsten, de ggz moet op de schop

De problemen in de geestelijke gezondheidszorg zijn bekend: de vraag is enorm, de nood hoog en de wachtlijsten lang. Tegelijkertijd sluiten verschillende ggz-instellingen hun deuren. Hoe komt dit, en kunnen we de problemen van de ggz oplossen?
Leestijd 2 minuten — Di 5 april 2022

De wachtlijsten in de ggz zijn lang. Dat betekent dat veel mensen langer dan de maximum termijn van vier weken moeten wachten voor een intake of langer dan de maximum termijn van tien weken voor de start van een behandeling. Ook de algemene cijfers over psychische problemen liegen er niet om: 44% van de Nederlanders kampt op enig moment in het leven met een psychisch probleem waar ze in hun functioneren echt last van hebben. Maar ondanks deze hoge vraag naar geestelijke gezondheidszorg zijn er verschillende instellingen die hun deuren sluiten, bericht RTL Nieuws. De reden? Het geld is op, want behandelingen zijn duur. Tegelijkertijd houden zorgverzekeraars hun hand op de knip: zij moeten zorgen dat onze zorgverzekeringskosten niet de pan uit rijzen.

Maar de tijd tikt door, en terwijl er weer een instelling sluit, worden de wachtlijsten langer en langer. Toch kan de overheid niet ingrijpen, reageert het ministerie van VWS. Het is slechts de rol van de overheid om toezicht te houden op het naleven van de zorgplicht en het stelsel goed te laten functioneren. “Als een ggz-instelling om wat voor reden dan ook niet goed functioneert dan kan de minister daar niet op ingrijpen. Dat is aan de zorgaanbieder en zorgverzekeraar zelf.” Er wordt dus nog weinig gehoor gegeven aan Kamerleden die de minister vragen om verantwoordelijkheid te nemen voor de financiering in de zorg.

Maar is meer geld en ingrijpen van de overheid überhaupt de oplossing? Psychiater prof. dr. Philippe Delespaul denkt van niet, volgens hem moet het hele stelsel op de schop. We moeten een bredere  maatschappelijke discussie voeren over de manier waarop we onze zorg inrichten, onder andere door betere behandelmethoden in de omgeving. Behandeling van psychische aandoeningen dient zich te richten op de interacties op het niveau van het individu en diens omgeving, zegt Delespaul. “Je kan mensen met een depressie wel blijven behandelen, maar als je niet in staat bent ze perspectief te bieden [op zinvol werk bijvoorbeeld] werkt het niet.” Zorg is niet gericht op genezing, maar op herstel. Delespaul is daarom overtuigd van de noodzaak van een nieuwe ggz. Wil je meer weten over de problemen in de ggz en mogelijke oplossingen die hij hiervoor aandraagt? Kijk de opname dan hier terug.