Vrije' verkiezingen

De neurobiologie van het maken van een keuze
Leestijd 1 minuut — Ma 7 juni 2010
Buy or sell Xtrack

Over een paar dagen mag de Nederlandse bevolking naar de stembus om haar weloverwogen stem uit te brengen. We mogen weer kiezen.

Kiezen veronderstelt vrijheid. Niet alleen op politiek niveau, maar ook op een fundamenteler, individueel niveau. Hier zijn vrije wil en autonomie noodzakelijk om überhaupt te kunnen spreken van keuze. Maar zijn we wel zo vrij als we (willen) denken? Idealiter kiezen we een politieke partij op basis van inhoudelijke redenen. De realiteit lijkt echter anders.

Zo onderzocht psycholoog Alexander Todorov hoe gezichtskenmerken je oordeel over de capaciteiten van een persoon beïnvloeden. 'Capabele' gezichten deden het inderdaad goed in de verkiezingen en Todorovs onderzoek bleek een behoorlijk accurate voorspelling te zijn van de verkiezingsuitslag.

Libets experiment
Ook neurofysioloog Benjamin Libet twijfelt aan het traditionele beeld van het ontstaan van keuzes. Volgens hem is ons bewustzijn slechts een soort checkpoint, waar 'keuzes' niet ontspringen maar passeren. Uit zijn experimenten bleek dat 'keuzes' gemiddeld een halve seconde eerder ontstaan dan het bewustzijn ze zich realiseert. Waar laat dit de veronderstelde vrijheid, die het kiezen zijn zinvolheid geeft?

Studium Generale onderzocht de neurobiologische kant van het kiezen in de reeks 'Buy or sell'. In de reeks Het brein duikt Studium Generale de diepte in met onder andere Prof. dr. Bas Haring als gids.