De symptomen: een afname van integriteit, dalend gezag in de maatschappij en aantasting van de autonomie en onafhankelijkheid. Deze diagnose werd in de Academische Boekengids gesteld door prof. dr. Frank Miedema, decaan Geneeskunde aan het UMC n.a.v. het boek The Intellectualvan Steve Fuller. Waarin Fuller analyseert hoe in het kader van de kenniseconomie de industrie een te grote rol gekregen heeft binnen de academische wereld. De universiteiten hebben zich voor het neoliberale kortetermijn-karretje laten spannen, aldus Miedema. Meer overheidsgeld lijkt niet de juiste remedie, want ook de overheid heeft belangen die de onafhankelijkheid en integriteit van onderzoek in het geding brengen. Bovendien blijkt dat onderzoek- en ontwikkelingsuitgaven door de overheid negatief correleren met economische groei. De motivatie van de overheid om te investeren is niet gegarandeerd. De wetenschap bevindt zich tussen Scylla en Charybdis. Hoe moet deze patiënt behandeld worden?
Afgelopen woensdag (17 november) debatteerden prof. dr. Miedema, dr. Ria van der Lecq (Liberal Arts & Sciences) en drs. Bas Allart (UtrechtInc.) bij de laatste lunchlezing van dit najaar met elkaar over de staat van de wetenschap. Samenwerking met industrie is onontkoombaar. Miedema was echter minder somber dan verwacht. Er valt te leven met een academische wereld waarin maatschappelijke, economische en wetenschappelijke belangen verweven zijn. Maar dan is openheid van zaken noodzakelijk. Als wetenschappers eerlijk zijn over samenwerkingsverbanden en dit in publieke optredens melden, hoeft er niet per definitie gevreesd te worden voor inmenging van de industrie. Wel zijn er strikte gedragscodes die voortdurend de aandacht blijven vragen van studenten en onderzoekers.
Prof. Steve Fuller, filosoof en socioloog, ziet het liever anders. Om autonomie, onafhankelijkheid en geloofwaardigheid terug te winnen, moeten universiteiten zich losweken van zowel staat als industrie. Onderwijs en opleiding moeten weer centraal komen te staan. De vraag is of dit mogelijk is in de 21e eeuw. Hoe kan wetenschap haar ethos versterken?
Wil je het debat met prof. Frank Miedema, dr. Ria van der Lecq en drs. Bas Allart terugzien? Kijk dan hier.
