Verheerlijkte kunstenaars: De grote drie

Kunstenaars omringt door mysteries spreken het meest tot de verbeelding
Leestijd 3 minuten — Wo 7 augustus 2013

Deze zomer verschijnt de blogserie 'schoonheid' ter voorbereiding op de lezingenreeks 'Ware Schoonheid' dit najaar.

Wist je dat Leonardo Da Vinci, Michelangelo en Rafaël samen 'de grote drie kunstenaars' vormen? Waarom vindt bijna iedereen de kunst van deze drie kunstenaars mooi? Het antwoord heeft te maken met het karakter van en de mysteries rondom deze kunstenaars. Schoonheid heeft eveneens te maken met nieuwsgierigheid en mysterie. Wat vindt de mens zo interessant aan deze grote drie kunstenaars en wat is er mooi aan hun kunstwerken?

Langzame kunstenaar

Leonardo Da Vinci (1452-1519) was een erg langzame schilder. Over de Mona Lisa heeft hij waarschijnlijk wel 15 jaar gedaan (van 1503 tot 1517). Hij heeft dus niet veel schilderijen nagelaten en de schilderijen die hij maakte hadden vaak hetzelfde onderwerp, zoals de Madonna. Soms schilderde hij hetzelde of voegde hij wat extra personen of objecten toe. Daarnaast is zijn werk door veel kunstenaars gekopieerd. Hierdoor zijn er veel speculaties over 'neppe' Da Vinci's. De diefstal van de Mona Lisa uit het Louvre in Parijs in 1911 heeft daar een grote rol in gespeeld. Hoe kan men namelijk weten dat de Mona Lisa die nu in het Louvre in Parijs hangt wel de echte Mona Lisa is? De Mona Lisa is sowieso een kunstwerk waar veel vragen de ronde over doen. Waarom lacht ze eigenlijk? Wat is de precieze datering van het werk? Wie heeft de opdracht gegeven en waarom hield Leonardo Da Vinci het werk toch uiteindelijk zelf? Is het een portret van Lisa del Giacondo of Isabelle d'Este? Of is het toch een zelfportret van Da Vinci? Zijn er twee versies van de Mona Lisa geschilderd? De vage verhalen rondom Leonardo Da Vinci dragen bij aan zij bijna mythische status. Hij maakte meerdere kunstwerken niet af en negeerde soms hele opdrachten, wat voor wrok zorgde bij de opdrachtgevers. Hij was niet alleen schilder maar ook architect, ingenieur, filosoof, natuurkundige, scheikundige, beeldhouwer, schrijver, componist en uitvinder, had zelfs al een machine op papier uitgedacht waar de mens mee zou kunnen vliegen. Hij was een mutitalent, een alleskunner, een echte homo universalis. Iemand die aan hem kon tippen, qua beroemdheid, talent en werk, is er nooit meer geweest.

Nooit tevreden

Michelangelo Buonarroti (1475-1564) was een intrigerende, nukkige, man die niet vaak tevreden was. Hij was arrogant tegen anderen en leefde liever in eenzaamheid en armoede terwijl hij genoeg geld had. Hij wordt evenals Leonardo Da Vinci een Uomo Universalis genoemd, omdat hij niet alleen schilderde, maar ook beeldhouwde en gebouwen ontwierp. Hij was tijdens zijn leven al zo bekend dat hij de titel Il Divino (de heilige) kreeg. Het grootste mysterie rondom Michelangelo is de vraag of hij homoseksueel was. Hij heeft vele liefdesgedichten geschreven, waarvan de langste aan een Tommaso dei Cavalieri. De kunstwerken van Michelangelo worden veel geprezen, zijn bekendste werken zijn het plafond van de Sixtijnse kapel in het Vaticaan en het grote beeld van David in de Galleria dell'Academia in Florence.

Mysterieus liefdesleven

Rafaël Sanzio da Urbino (1483-1520) had een fijnere persoonlijkheid. In tegenstelling tot Da Vinci had hij een hoge productiviteit. Maar ondanks zijn voorbeeldige voorkomen, bestaan er ook over Rafaël een aantal grote mythes. Zo wordt er enorm gespeculeerd over zijn liefdesleven en wie hij zou hebben afgebeeld op het portret La Fornarina. Ook zijn dood is voor ons een groot mysterie. Hij overleed op 37e jarige leeftijd, volgens de zestiende-eeuwse schrijver en kunstenaar Giorgio Vasari na een uitbundige liefdesdaad met zijn minnares Marghareta Luti.

Kunstenaars en hun kunst die (niet te beantwoorden) vragen oproepen spreken het meest tot onze verbeelding. De kunstwerken wekken door de mysteries rondom de karakters en de levens van de kunstenaars onze nieuwsgierigheid en worden vaak erg mooi gevonden. Toch moet men toegeven dat ook zonder de mysteries de kunstwerken van deze drie kunstenaars getuigen van een grote vaardigheid. Maar vindt iedere cultuur deze westerse kunst mooi? Hoe kijken andere culturen, zoals de Boeddhistische of Islamitische cultuur, tegen schoonheid aan? Volgende week kijken we naar die vraag.

Wil je meer weten over bepaalde kunstenaars, waaronder Leonardo Da Vinci? Kijk dan op onze speciale Kunst en wetenschap-pagina.

Vorige blogs: