Deze week dubbelop aandacht voor vrouwen in de media: Ladies night bij Pauw en Witteman, met zes vrouwen aan tafel, en in De Wereld draait Door de nieuwe hoofdredacteur van Opzij aan tafel. Jammer alleen, dat de insteek van de programma's nog steeds zo mannelijk is.
Vorig jaar begon bij Studium Generale de blogserie Vrouwen in de wetenschap met een blog waarin ik ook al verwees naar een uitzending van De Wereld draait Door. Mannen reageerden nogal sceptisch op het verzoek van de omroep om meer vrouwen op tv te krijgen. Een jaar later zitten ze er dan toch. Wat kunnen we naar aanleiding van deze programma's zeggen over de positie van vrouwen, in de media en in de samenleving?
Een vrouwenonderwerp?
Bij De Wereld Draait Door begint het goed. Matthijs van Nieuwkerk stelt interessante vragen en wil weten wat Irene de Bels stempel op het tijdschrift gaat worden. Ze wil zich meer gaan richten op de positie van vrouwen in de praktijk; haar voorgangers vochten voor gelijke kansen, maar nu moeten we er wat van maken. Bij haar vorige baan bij New Scientist probeerde ze altijd te zorgen dat er ook artikelen instonden die vrouwen aanspraken. Daar gaat het mis. Want wat is een 'vrouwenonderwerp' of 'mannenonderwerp'?
Volgens tafelgast Prem is 'ongesteld zijn' ook een mannenonderwerp: “Ik heb een vrouw en twee dochters en als ze ongesteld zijn heb ik er last van,” merkt hij op. Flauw. Waarom gaat het na vijf minuten alweer over ongesteldheid, in plaats van een inhoudelijke discussie over het tijdschrift? Als je de twee mannen aan tafel ziet zitten met een duidelijk sceptische houding tegenover het tijdschrift, vraag je je af waarom ze niet Claudia de Breij als tafelgast hebben uitgenodigd, dat had heel andere televisie opgeleverd.
Ook eens een vrouw aan tafel
Hoewel de naam 'ladies night' bij Pauw en Witteman een beetje een flauwe benaming is; we zitten hier met zes serieuze vrouwen aan tafel, niet bij een romantische comedy in de bios, is het wel een leuk initiatief om meer vrouwen uit te nodigen. Waarom zitten er normaal gesproken zo weinig vrouwen aan tafel? (cijfers) Vermoeidheid, geen oppas kunnen vinden, een collega die het beter weet, er niet genoeg vanaf weten of geen tijd hebben, zijn de meest gehoorde excuses volgens de presentatoren.
Maar de vrouwen aan tafel merken ook op dat de reden waarom ze worden uitgenodigd van belang is. Op mailverzoeken met “We moesten nog een vrouw, dus we dachten…” wordt niet met veel enthousiasme gereageerd. De vrouwen krijgen vaak te horen dat ze te genuanceerd zijn, en dat maakt geen leuke televisie. “Waarom willen jullie eigenlijk vrouwen aan tafel?” vraagt Brigitte Kaandorp de mannen op het laatst. “Ze zijn geestig” is de eerste (flauwe) reactie. Later weten de presentatoren toch wat inhoudelijke punten te noemen; de 'vrouwelijke blik' en benadering is interessant. Toch gaat het niet alleen om 'de vrouwelijke blik'. Er zijn veel goede vrouwelijke experts, die ongeacht of ze een vrouwelijke blik hebben of niet, die vanwege hun vakkennis uitgenodigd moeten worden.
De manier waarop de nieuwe hoofdredacteur van de Opzij werd benaderd in de De Wereld Draait Door, laat meteen zien waarom een feministisch tijdschrift nog steeds nodig is; kennelijk worden vrouwen nog steeds niet altijd serieus genomen. Pauw en Witteman nadert het einde, met dit jaar het laagste aantal vrouwen aan tafel in vijf jaar, was de ladies night een goedmakertje? De gasten werden ook opnieuw niet gevraagd naar hun expertise maar alleen over hun 'vrouw-zijn', we nodigen toch ook geen zes mannen uit om te praten over 'man-zijn in de media'? Er is nog een lange weg te gaan.
Meer weten over de positie van vrouwen, waarom vrouwen minder vaak in de media komen, waarom minder vrouwen aan de universiteit werken, en vaak een keuze lijken te moeten maken tussen moederschap en carrière? Lees dan het dossier Vrouwen in de wetenschap.
