Waarom de evolutietheorie er nog steeds toe doet

De geboortedag van Charles Darwin wordt wereldwijd aangegrepen om stil te staan bij zijn blijvende impact op de wetenschap en de mensheid. Met zijn controversiële bevindingen over natuurlijke selectie en genetische variatie veranderde hij de wereld onherroepelijk.
Leestijd 1 minuut — Vr 12 februari 2021

Wat begon als een scheepsreis als geoloog op zijn tweeëntwintigste, resulteerde uiteindelijk in de belangrijkste theorie over ons leven hier op aarde: de evolutietheorie. Tijdens zijn vijf jaar durende reis met de HMS Beagle verzamelde Darwin talloze planten, fossielen en botjes. Hij hield zijn ontdekkingen en gedachten nauwgezet bij in een 770-pagina tellende dagboek. Uiteindelijk deelt Darwin zijn bevindingen in twee baanbrekende boeken, zijn reisverslag The Voyage of the Beagle (1839) en On the Origin of Species (1859). In dit laatste boek schrijft hij over genetische variatie en natuurlijke selectie: zij die het beste zijn aangepast, overleven en geven hun genen door aan de volgende generatie. Een controversiële theorie in die tijd, aangezien het lijnrecht stond tegenover het Bijbelse wereldbeeld dat toen heerste. Hij omschreef het zelf als moord, met God als slachtoffer. Toch was zijn evolutietheorie onmiddellijk invloedrijk, en nog steeds is het Darwinisme een bekend begrip bij jong en oud.

“FROM SO SIMPLE A BEGINNING…

Endless forms […] have been, and are being, evolved.” Deze welbekende quote van Darwin stelt dat sinds het begin der tijden, alles om ons heen continu verandert. Ook zijn theorie zelf is een product van evolutie; het heeft zich gevormd door invloeden van grote denkers en nieuwe wetenschappelijke ontdekkingen. Dit principe van constante verandering biedt een hoopvol perspectief voor vraagstukken waar we ons in deze tijd mee bezig houden. Immers, alles kan én zal nog veranderen. In de serie ‘Dát is nou evolutie!’ bespraken verschillende wetenschappers de evolutietheorie van Darwin, de mogelijke misvattingen en de relevantie van de theorie op hedendaagse kwesties. Wat kan evolutie betekenen voor de huidige klimaatcrisis? Kunnen we onze veranderende samenleving verklaren aan de hand van de evolutietheorie? En heel actueel, hoe blijven we de evolutie van virussen, zoals COVID-19, de baas?

Liever luisteren terwijl je je kansen op survival of the fittest aan het vergroten bent door te wandelen? In deze podcast vertelt bioloog dr. Edwin Pos (UU) hoe we voorbij Darwins evolutietheorie kunnen kijken om de veranderde biodiversiteit te begrijpen.