Gratis geld voor iedereen - het zou dé oplossing zijn voor armoede. Maar helaas; onderzoek wijst uit dat een basisinkomen niet de heilige graal is. Rutger Bregman was jarenlang groot fan, maar neemt nu zijn woorden terug.

Artikel

Rutger Bregman had ongelijk over het basisinkomen

  • 11 september 2025
  • Leestijd 1 min
Unsplash | Alexander Mils

Het idee van het geven van gratis geld, een basisinkomen, is al sinds de jaren zestig populair in bepaalde kringen. Rechtse, maar vooral linkse filosofen, historici en politici bejubelen het idee. Het basisinkomen zou de oplossing zijn tegen armoede. In 2014 beleefde het debat zijn hoogtepunt nadat Rutger Bregman’s boek ‘Gratis geld voor iedereen’ een internationale bestseller werd. 

In 2017 was Rutger Bregman samen met filosoof en econoom Ingrid Robeyns te gast bij Studium Generale. In de video ‘Gratis geld’ pleit hij voor het basisinkomen. Een basisinkomen zou iedereen de vrijheid geven om een leven zonder armoede te leven. Naast morele argumenten draagt Rutger ook meerdere financiële argumenten aan voor het idee. Zijn belangrijkste financiële argument: het basisinkomen zou alle toeslagen en uitkeringen kunnen vervangen. Daardoor zou er flink bespaard kunnen worden op de bureaucratie die met het huidige systeem gepaard gaat. Dit idee – het uitdunnen van de overheid – is anno 2025 een belangrijk thema voor rechtse partijen in hun campagnes. Wie had gedacht dat dat via een (linksig) idee als een basisinkomen bereikt zou kunnen worden?

Ingrid Robeyns had wellicht in 2017 al een glazen bol. Alhoewel ze fan was van het idee van het basisinkomen had ze er vooral stevige kritiek op. Het basisinkomen zou in zijn huidige staat niet werken en vooral kwetsbare groepen schaden, in plaats van helpen. 

Anno 2025 blijkt Rutger Bregman geen gelijk te hebben. In het grootste onderzoek tot nu toe, kregen 3000 Amerikanen 1000 dollar per maand. Het eindresultaat: de Amerikanen werden niet gelukkiger, welvarender of gezonder van het gratis geld. Met pijn in het hart gaf Rutger zijn ongelijk toe; er blijkt – in ieder geval in rijke landen- meer voor nodig te zijn om armoede op te lossen dan alleen het uitdelen van gratis geld. Ben je benieuwd geworden naar wat Rutger ooit zag in het idee, en waarom Ingrid altijd al kritisch was? Kijk de video van hier terug. 

Meer in deze serie

Tegen de stroom inMinder migratie, meer emancipatie en nieuwe vormen van democratie: de roep om maatschappelijke verandering is groot. In deze serie laten we dwarsdenkers aan het woord en gaan we op zoek naar alternatieven.