De Noordzee als kraamkamer voor onderwaternatuur

De visserij tast de biodiversiteit op de bodem van de Noordzee aanzienlijk aan. Het innovatieve project ‘De Rijke Noordzee’ zet zich in om de onderwaternatuur te herstellen in meerdere windparken voor de Nederlandse kust. Kan het plaatsen van kunstriffen de oplossing zijn?
Leestijd 2 minuten — Di 9 maart 2021

Op 12 kilometer voor de kust van Scheveningen dobbert de verbouwde kotter Aquila. Aan boord is een team van marien biologen druk bezig met het plaatsen van oesterkooien en kunstriffen. Met het project ‘De Rijke Noordzee’ proberen zij de biodiversiteit in de Noordzee te vergroten. Hoognodig, blijkt uit de eerste beelden van de Nederlandse zeebodem, gemaakt met een grotendeels zelfgemaakte installatie van pvc-buizen, een zaklamp en een GoPro. Afgezien van een wazige zeester is het vooral een kale en onbewoonde omgeving. Zal dit initiatief hier verandering in brengen?

TESTLOCATIE OP ZEE

Het onderzoeksgebied ligt in een windpark, volgens de onderzoekers dé toekomstige plek voor natuurherstel en natuurontwikkeling in de Noordzee. Er mag namelijk niet worden gevist en het is makkelijk bereikbaar voor de onderzoekers. Op deze plek heeft North Sea Farmers een gebied van zes vierkante kilometer afgezet, de zogenoemde Offshore Test Site. Hier vindt onderzoek plaats naar het opwekken van duurzame energie met drijvende zonnepanelen en naar duurzame zeewier- en mosselteelt. En sinds maart dus ook naar de ontwikkeling naar onderwaternatuur en de terugkeer van oesterbanken.

Om dit te bewerkstelligen zijn er twee oesterkooien en vier kunstriffen geplaatst. De kunstriffen zijn gemaakt naar een prijswinnend ontwerp van het Britse ARC Marine en bestaan uit grote betonnen blokken met gaten. Deze gaten bevatten verschillende structuren waarop zich, hopelijk, nieuw zeeleven zal hechten. Bijvoorbeeld juten zakken gevuld met sint-jakobsschelpen, die zich op de zeebodem als gruis zullen verspreiden om als voedingsbodem te dienen. Een kunstrif is volgens onderzoekers de ultieme broedplaats voor oesters, krabben, zeeanemonen, vissen en mosselen en zal zorgen voor de groei van nieuwe natuurlijke riffen.

BELANG VAN DE OCEAAN

De biodiversiteit in de zee staat al lange tijd onder druk, vooral door de steeds intensievere visserij. Dit is een probleem dat zeker onze aandacht verdient, omdat de oceanen een grote rol spelen in ons dagelijks leven. “De oceaan is voor ons van levensbelang. Het is onze belangrijkste bron van zuurstof. Oceanen vormen een buffer voor het klimaat. We halen veel voedsel én grondstoffen uit de zeeën.” aldus marien ecoloog dr. Anna de Kluijver (UU). Samen met ecoloog Martijn Bart (UvA) besprak zij in de lezing “Een duik in de diepzee” het belang en de mysteries van de oceanen. Eigenlijk weten we namelijk nog helemaal niet zo veel over deze enorme blauwe dieptes. Want hoe doe je onderzoek kilometers onder het zeeoppervlak? En wat kunnen wij doen om kwetsbare ecosystemen onder water te beschermen?

Het project ‘De Rijke Noordzee’ zet dicht bij huis in ieder geval een eerste, duurzame stap om de biodiversiteit te herstellen. Over een half jaar keren zij weer terug om de kunstriffen te onderzoeken op nieuw leven.