Bringing up a girl is like watering a plant in the neighbour's garden?

Het zijn vreemde cijfers: in sommige Indiase staten bestaat een ‘tekort aan vrouwen’.
Leestijd 2 minuten — Do 30 september 2010
Voorbeeldig opgroeien

Op elke 100 jongens worden maar 80 meisjes geboren. Vreemde cijfers vooral omdat ze helemaal niet mogelijk zouden kunnen zijn. Normaal gesproken zorgt de natuur toch voor een evenwicht?

In de derde lezing in de reeks Voorbeeldig opgroeien laat dr. Jyotsna Gupta, universitair hoofddocent gender en diversiteit aan de Universiteit voor Humanistiek, zien dat er voor dit onlogische demografische verschijnsel specifieke oorzaken zijn aan te wijzen. En dat deze oorzaken voor een groot deel te maken hebben met het verschil tussen jongens en meisjes in India.

De statistieken ten aanzien van de kansen van kinderen in India zijn niet bepaald rooskleurig. In 2007 stierven er negen miljoen kinderen voor hun vijfde levensjaar en had 46% van deze groep last van ondergewicht. Daarnaast gaan meer dan 20 miljoen kinderen niet naar school, bijvoorbeeld omdat zij thuis moeten werken. Opvallend aan deze cijfers is bovendien dat meisjes het zwaarder hebben dan jongens: van de kinderen die op jonge leeftijd sterven is het merendeel meisje, en hetzelfde geldt voor de kinderen die niet naar school gaan.

Het meisje in India is dan ook bijzonder kwetsbaar. Maar dit is nog niet alles. Ook al voordat een meisje geboren is, wordt zij in zekere zin achtergesteld. Gupta spreekt dan ook van 'wanted sons': ouders hebben liever een zoon dan een dochter. Dit verschijnsel heeft zowel economische, culturele en sociale redenen. Zonen zullen in hun latere leven bijvoorbeeld de familienaam blijven dragen, en kunnen het beroep of bedrijf(je) van hun vader overnemen. Daarnaast mag alleen een zoon volgens Hindoes (82% van de Indiase bevolking) de begrafenisrituelen bij zijn ouders uitvoeren. Dat een zoon boven een dochter wordt verkozen, blijkt wel uit een Indiaas gezegde: 'Bringing up a girl is like watering a plant in the neighbour's garden.

Het verschil tussen aantallen geboren jongens en meisjes in India kan echter niet alleen uit het bovenstaande verklaard worden. Immers, ouders kunnen – normaal gesproken – niet kiezen tussen een jongen en een meisje; daar zorgt de natuur voor. Hier komt de moderne wetenschap echter om de hoek kijken. Op internet verkrijgbare 'GenSelect Boy Kits'zorgen ervoor dat ouders in zekere mate zelf kunnen kiezen tussen een zoon of een dochter. Het natuurlijke evenwicht tussen jongens en meisjes kan op deze manier dus worden verstoord.

Doordat de oorzaken van het verschil tussen jongens en meisjes sterk ingebed zijn in de Indiase samenleving, heeft specifieke wetgeving van de overheid in de ogen van Gupta weinig zin. Alleen het vergroten van het inzicht dat meisjes gelijkwaardig zijn aan jongens kan de problemen verhelpen. En juist een verandering in mentaliteit is lastig te bereiken. Er is dus nog een lange weg te gaan.

Volgende week in Voorbeeldig opgroeien: Bettine Vriesekoop, Kind zijn in China. Kijk ook de hele lezing van Gupta terug: India - Because she is a girl.