In Darwins voetsporen

Liefde voor natuur ontstaat op jonge leeftijd
Leestijd 3 minuten — Za 29 maart 2014
The next generation

Een markante man met spierwit haar en lange bakkebaarden als eerbetoon aan Charles Darwin. Zijn fascinatie voor de natuur begon op 4-jarige leeftijd en is nooit meer verdwenen. Redmond O'Hanlon, die in een ver verleden de studie Engelse Literatuur aan Oxford University afrondde, is nu wetenschapshistoricus en reisverslaggever. Met zijn verhalen over de wonderen van de evolutie en de natuur is de lezing 'Duurzame helden' van O'Hanlon een waardige afsluiting van de reeks 'The Next Generation'.

Natuurlijke selectie

Charles Darwin is natuurlijk bekend van zijn bijdrage aan de evolutieheorie. Bekangrijke ontdekking hierover deed hij op de Galapagos Eilanden. Daar zag hij vogelsoorten die veel op elkaar leken, maar toch niet helemaal hetzelfde waren en zich onderling niet konden voortplanten. Ze waren aangepast aan de specifieke omstandigheden van individuele eilanden. De klassieke evolutietheorie die daaruit voortvloeide stelde dat de vogels eerder allemaal tot dezelfde soort behoorden, maar dat natuurlijke selectie ervoor zorgde dat alleen de best aangepaste vogels zich konden voortplanten. Dit is echter de tweede ontdekking van Darwin, zo vertelt O'Hanlon, de eerste was het principe van evolutie door seksuele selectie en in het bijzonder door vrouwelijke keuzes.

Mannetjes met 'iets extra's'

Seksuele selectie zorgt ervoor dat niet altijd het knapste, stoerste en sterkste mannetje de selectieprocedure wint maar degene met 'iets extra's'. O'Hanlon observeerde dit fenomeen zelf aan boord van zijn eigen Beagle, een boot die voer in de voetsporen van Darwin. Aan boord liepen gespierde en gebruinde matrozen rond en één heel mooi meisje. Toen iedereen op een kalme dag in de oceaan mocht zwemmen, klommen de matrozen zo hoog mogelijk in de touwen van het schip om daarvandaan het water in te springen. Aan boord bevond zich ook een andere jongen 'wicked Danny', net afgestudeerd aan de filmacademie en tijdelijk werkzaam bij de VPRO. Hij was niet lang en gespierd en schreeuwde niet zoals de andere mannen. Toch klom hij in de touwen, hoger dan alle anderen, liet het touw los en sprong met gekruiste armen en benen vlak langs het meisje naar beneden. Door deze opvallende actie, anders dan alle anderen, viel het meisje voor hem en in plaats van de gespierde matrozen. Wat volgens O'Hanlon aangeeft dat je wel alle eigenschappen voor een goede partner kan bezitten maar dat de vrouwen uiteindelijk kiezen waar ze verder mee willen. Dit is meteen ook een wijze les van O'Hanlon aan het WNF: stop met het overhalen van mannen, richt je op de vrouwen want zij maken de keuzes.

Fascinatie voor een vis

Sinds de industriële revolutie bekijken we natuur vanuit een romantisch oogpunt. Op vakantie willen we bergen en zee zien thuis hebben we het liefst een aaibare hond. Vanuit biologisch oogpunt is de natuur niet per se romantisch, maar ontzettend fascinerend. Neem bijvoorbeeld de Candiru, een piepklein visje dat heel vervelend is als je in een rivier in het zuiden van Venezuela moet plassen. Via de urinestraal zwemt het visje razendsnel omhoog om zich daar met zes tanden in de opening van de penis, vervolgens draait hij een halve slag en blijft zitten. Hoewel eerst werd gedacht dat de visjes opzoek waren naar bloed of de warmte van het lichaam, is later gebleken dat dit niet het geval is. De Candiru wil alleen maar een plekje tussen de vinnen van een andere vis om zo een stukje mee te liften. Zo blijkt maar dat de natuur vol verrassingen en onvoorspelbaarheden zit en hierdoor veel interessanter is dan een romantisch vergezicht.

Een fascinatie zoals O'Hanlon die heeft voor de natuur moet volgens hem bij kinderen ontstaan. Je ziet, hoort of leest op jonge leeftijd iets dat je aanspreekt en wil hier dan alles over weten. Er is nog zoveel te zien en te ontdekken in de wereld dat het volgens hem zonde is om dit verloren te laten gaan, net zoals het zonde is om de tijd die je aan studeren kan besteden te gebruiken om in de zon te zitten.