Techbedrijven onder de duim

Zonder dat je het echt door hebt klikt jouw duim op je favoriete app. De mooie kleuren, grappige sketches en catchy liedjes zuigen jou je beeldscherm in. Ineens ben je een kwartier van je tijd verloren aan het scrollen. Als het aan Europarlementariër Kim van Sparrentak (Groenlinks) ligt, dan zou er een wet moeten komen die mensen beschermd tegen de verslavende ontwerpen van apps.
Leestijd 2 minuten — Do 12 oktober 2023
Science Café Utrecht

"Tegen de trucs van grote techbedrijven, waaraan legers van psychologen meewerken, kan geen zelfdiscipline op", vertelt van Sparrentak in een interview met de Volkskrant. Met haar nieuwe wetsvoorstel hoopt van Sparrentak mensen te beschermen tegen de bedrijven die hun apps zo verslavend mogelijk maken. Zo wil GroenLinks hypergepersonaliseerde aanbevelingssystemen verbieden. Die zorgen ervoor dat je langer in een app blijft en creëren informatiebubbels die polarisatie en verspreiding van desinformatie in de hand werken. Daarnaast wilt GroenLinks ook dat pushberichten standaard uit staan en dat er geen gebruik wordt gemaakt van automatisch startende video’s. Dit zijn trucjes waardoor je een app wilt openen en je vervolgens langer in de app blijft.

Hoe meer tijd jij doorbrengt op een platform, hoe meer techbedrijven verdienen. Onze aandacht is dus kostbaar, maar wat is het nu eigenlijk? “Ons brein selecteert het de dingen die van belang zijn: dat is aandacht. Het vervolgens vasthouden van die aandacht, is concentratie.” Legt prof. Stefan van der Stigchel uit tijdens de Science Cafe over Aandacht. Hoewel veel mensen het gevoel hebben dat we ons minder goed concentreren dan vroeger, is er geen enkele studie die laat zien dat onze concentratie verminderd is. Toch voelt concentreren moeilijker dan voorheen, omdat de hoeveelheid media is toegenomen terwijl de hoeveelheid aandacht die we hebben gelijk is gebleven. We moeten onze aandacht dus steeds meer verdelen, waardoor het kan voelen alsof je geen grip meer hebt op je aandacht.

Hopelijk kunnen we met de nieuwe wet tegen de verslavende elementen van big techbedrijven in apps wat meer grip krijgen op onze aandacht en concentratie. Wil je meer weten over hoe aandacht en prikkels werken en hoe nieuwe media consumenten overtuigen? Kijk dan hier de Science Café over Aandacht terug.